Τρία χρόνια μετά από τις τελευταίες δημοτικές
εκλογές, κρίνοντας με ψύχραιμη σκέψη και
χωρίς φόρτιση, μπορούμε με ασφάλεια να
αξιολογήσουμε, να κρίνουμε, να συγκρίνουμε τη δημοτική αρχή και ταυτόχρονα να προβληματιστούμε για την πορεία και την
εξέλιξη του νησιού μας!
Τότε εύκολα μπορεί να διαπιστώσει ο καθένας μας ότι η δημοτική αρχή, όχι μόνο δεν διαθέτει
κάποιο σχέδιο ή στρατηγική για το μέλλον του νησιού μας αλλά αδυνατεί και να
κατανοήσει την κρισιμότητα και τις ανάγκες της εποχής μας. Και όλα αυτά γιατί :
Πρώτο:
Στερεί από το νησί μας την προοπτική να
αξιοποιήσει ευκαιρίες και δυνατότητες που δίνουν τα διάφορα αναπτυξιακά προγράμματα, τα οποία
αποτελούν στις μέρες μας τη μοναδική ίσως
πηγή χρηματοδότησης ενός δήμου.
Συνεπώς, το έλλειμμα σχεδιασμού, ωρίμανσης
και υλοποίησης βασικών έργων υποδομής, η αδυναμία εκτέλεσης και
συνέχισης ουσιαστικών έργων (απορρίμματα, ύδρευση, περιφερειακοί, βιολογικοί,
λιμάνι Αθερινού, περιπατητικό δίκτυο,
μονοπάτια κ.λ.π) τα οποία παρέλαβε από
την προηγούμενη δημοτική αρχή, μάλιστα κάποια
ενταγμένα σε προγράμματα και άλλα δημοπρατημένα, οδηγούν στην υποχρηματοδότηση του
Μεγανησιού. Κανένα μεγάλο
έργο δεν υπάρχει η προοπτική να
δημοπρατηθεί σε αυτή την πενταετία.
Δεύτερο:
Η υποβάθμιση των κοινωνικών πολιτικών του Δήμου στα ζητήματα υγείας, παιδείας
και πολιτισμού, όπως για παράδειγμα το σκάφος έκτακτων αναγκών του δήμου ή η
μόνιμη πλέον έλλειψη γιατρών διαμορφώνουν αίσθημα ανασφάλειας και συμβάλλουν
καθοριστικά στην κατάρρευση και
αποδιοργάνωση του κοινωνικού ιστού.
Τρίτο:
Η αδιαφάνεια στη λειτουργία του δήμου με την εξωθεσμική παρέμβαση διαφόρων «παραγόντων», η αποποίηση μέρους της
δημοτικής περιουσίας προς όφελος
ιδιωτών, « το κλείσιμο του ματιού» σε
παραβατικές συμπεριφορές και η κατάργηση κάθε
κανόνα στην οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου, αφενός αποθαρρύνουν κάθε
συμμετοχική διαδικασία και αφετέρου
ενθαρρύνουν την αυθαιρεσία, την
παραβατικότητα και γενικότερα τη φιλοσοφία του «να κάνει ο καθένας ό,τι θέλει»,
ακόμα και αν αυτό οδηγεί σε συγκρουσιακές καταστάσεις. Δεν πρέπει να μας
διαφεύγει εδώ, η γραφειοκρατία και η διαφθορά του κράτους, όπως και τα υπόγεια
κανάλια επικοινωνίας του Δημάρχου με το Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης
Διοίκησης, όπου όχι μόνο ελέγχει τις
αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου «κατά το δοκούν» αλλά έφτασε
και στο σημείο να εγκαλεί δημοτικούς συμβούλους για σοβαρή παράβαση
καθήκοντος, όταν δεν συμφώνησαν με την αύξηση κατά 80% των δημοτικών τελών!
Όλα
αυτά δεν είναι στην προβληματική της δημοτικής
αρχής. Το πολιτικό και κοινωνικό της υπόβαθρο, είναι έτσι δομημένο και
διαπλεγμένο, που δεν της αφήνει το περιθώριο
να λειτουργήσει διαφορετικά. Αυτή όμως την αδυναμία της την έχει
υποκαταστήσει με το λαϊκισμό, τα ψέματα, την κατασυκοφάντηση των αντιπάλων
της, την απόρριψη κάθε προσπάθειας της αντιπολίτευσης για συναίνεση στα
μεγάλα ζητήματα του νησιού μας και κυρίως την επιλογή της κοινωνικής
πόλωσης. Το σύνηθες αντεπιχείρημα του κου Δημάρχου σε κάθε
κριτική είναι το γραφικό πια «είσαι τσατσαρικός» πιστεύοντας ότι έτσι θα διατηρήσει
συσπειρωμένη την εκλογική του βάση.
Πιστεύουμε
ότι η δημοτική αρχή έχει αποκαλυφθεί
πλήρως. Και έχει απαξιωθεί στο σύνολό της από την πλειοψηφία των Μεγανησιωτών,
παρόλη την επικοινωνιακή της πολιτική
και τις φιλότιμες προσπάθειες του
«γνωστού» και φιλικού της site, που
ξεπερνούν τα όρια της γραφικότητας, ευτελίζοντας το Δήμο και το θεσμό του
Δημάρχου. Ίσως να είναι ο μοναδικός
δήμος στην χώρα, όπου τα πάντα γίνονται «κατόπιν ενεργειών του Δημάρχου» και
για κάθε ζήτημα: Ακόμα και για την αλλαγή ελαστικών στα αυτοκίνητα του Δήμου, θα δούμε φωτογραφία του Δημάρχου
που κρατάει τα … ελαστικά!!!
Ενδεικτικό επίσης παράδειγμα, που ξεπερνάει
τα όρια του θράσους και της πολιτικής αξιοπρέπειας, είναι η περίπτωση των
συνεταιρισμών. Ένα ολοκληρωμένο project, το οποίο οραματίστηκε, σχεδίασε
και χρηματοδότησε η προηγούμενη δημοτική αρχή,
αμφισβητήθηκε και πολεμήθηκε από
τη σημερινή δημοτική αρχή. Με συνεχείς παραστάσεις του στον Επίτροπο, το καλοκαίρι του 2014, ο κος Δάγλας κατάφερε να αποτρέψει την πληρωμή των
οφειλομένων (150.000 € ) από τον Δήμο στους συνεταιρισμούς. Αναγκάστηκε,
τρία χρόνια μετά, κάτω από την πίεση των
συνεταιριστών και του κόσμου, να συμβιβαστεί και να δεχθεί να πληρώσει!
Αυτό, ο κος Δήμαρχος (έλεος!) το πρόβαλε ως δικό του έργο, «κατόπιν ενεργειών
του». Είναι χαρακτηριστικό των «μικρών»
και «ανεπαρκών» ανθρώπων, να προσπαθούν να απαξιώνουν το έργο και την
προσπάθεια των προηγούμενων!
Δεν έχει λοιπόν καμία έννοια στο άρθρο
αυτό να σταθούμε και να κρίνουμε τα
επιμέρους θέματα. Σας προτείνουμε όμως, αν θέλετε να συγκρίνετε τη σημερινή
δημοτική αρχή σε σχέση με την προηγούμενη, να αξιολογήσετε και να
ενημερωθείτε για το τρόπο λειτουργίας, το έργο και την αξιοπιστία της, να
ανοίξετε τον παρακάτω
σύνδεσμο. https://youtu.be/3mPCOEO-5tk
Η ρομαντική εποχή έχει περάσει
ανεπιστρεπτί για το Μεγανήσι. Το ίδιο και οι αντιλήψεις περί ντόπιου και
ετεροδημότη, αφού το σύνολο των Μεγανησιωτών νοιώθει ότι έχει επενδεδυμένα συμφέροντα στο Μεγανήσι. Για αυτό, μπορεί ο ρομαντισμός των
προηγούμενων δεκαετιών να έχει υποχωρήσει μπροστά στη νέο – επιχειρηματικότητα του τουρισμού,
δεν παύει όμως να τους ενδιαφέρει η αναπτυξιακή διαδικασία του Μεγανησιού.
Ο Μεγανησιώτης δεν θα είχε
αντίρρηση, αν το οικονομικό όφελος διαχέονταν στο σύνολο της κοινωνίας, αν δεν
εξαντλούσαμε εφάπαξ τους πόρους του νησιού μας και υπήρχε σεβασμός στο περιβάλλον.
Αντίθετα όμως βλέπουμε να
ενθαρρύνεται ένα στρεβλό αναπτυξιακό
μοντέλο, με μοναδικά στοιχεία
το « αγοράζω – κτίζω – πουλάω » (που
έτσι ή αλλιώς στις μέρες μας είναι παρωχημένο), τις «μικρο – παρανομίες» και
τις «αρπαχτές». Μοντέλο με δομικά του στοιχεία τα μικροκυκλώματα στο real
estate, στη διαμονή, στη
ψυχαγωγία και στην εστίαση. Μοντέλο, όπου ο επαγγελματίας, αντί να προτάσσει
την αναβάθμιση και την καινοτομία των παρεχόμενων υπηρεσιών του, προτάσσει την ένταξή του σε κάποια υπόγεια
δικτύωση… Αυτή η αναπτυξιακή αντίληψη
εξηγεί σε ένα βαθμό την εμπλοκή πολλών
επιχειρηματιών του νησιού με τα πολιτικά
και αυτοδιοικητικά δρώμενα, όχι βέβαια με την ιδιότητα του ενεργού πολίτη αλλά
του «παράγοντα», πράγμα , που ορισμένους από αυτούς ίσως και να τους αδικεί. Το
μοντέλο αυτό αποδιοργανώνει και αποσυνθέτει τον κοινωνικό
ιστό, γιατί αυτή η αναπτυξιακή αντίληψη είναι βαθιά συντηρητική είναι όμως
απόλυτα συμβατή με την αντίληψη της νέας δημοτικής αρχής.
Σήμερα, παρατηρούμε μια έντονη
οικοδομική δραστηριότητα στο Μεγανήσι, χωρίς να αμφισβητούνται τα οικονομικά της αποτελέσματα. Αλήθεια όμως,
πόσοι Μεγανησιώτες επωφελούνται από αυτά; Είναι
επίσης ξεκάθαρο ότι αυτή η
δραστηριότητα έχει πεπερασμένο ορίζοντα. Ο ορίζοντας τελειώνει όταν θα υπάρξει
κορεσμός στη δόμηση, αφού είναι πεπερασμένα
τα δεδομένα του Μεγανησιού, με αποτέλεσμα και οι τιμές των αγροτεμαχίων
να κατρακυλήσουν, αφού θα υπάρχουν άλλα πιο παρθένα νησιά. Δεν γίνεται δηλαδή,
όλοι οι Μεγανησιώτες να φτιάξουν βίλες και να γίνουν εσαεί εισοδηματίες!
Παράλληλα, η ποιότητα του τουρισμού χρόνο με τον χρόνο θα υποβαθμίζεται,
οι επιχειρηματίες θα παρέχουν φθηνότερες και κατ’ επέκταση περισσότερο
υποβαθμισμένες υπηρεσίες και έτσι θα πηγαίνει … και θα συνεχίζει ….
Πολλά τα παραδείγματα από άλλα μικρά ή και μεγαλύτερα νησιά εντός και
εκτός Ελλάδας.
Αυτά τα λέμε για πρώτη φορά; Και
βέβαια όχι. Σε δύο περιπτώσεις τουλάχιστον, απευθυνθήκαμε με ανοιχτές επιστολές
σε όλους του Μεγανησιώτες, όπου θέσαμε
την ανάγκη ενός εναλλακτικού αναπτυξιακού μοντέλου, στο οποίο μαζί με τον τουρισμό θα εμπλέκεται ο πρωτογενής τομέας και ο πολιτισμός. Οργανώσαμε τρία συνέδρια για τον τουρισμό,
την ανάπτυξη, τον πολιτισμό. Αναπτύξαμε σχέδιο για μια νέα
επιχειρηματικότητα. Μιλήσαμε για την
ανάγκη το Μεγανήσι να δημιουργήσει το δικό του “brand name”. Συναντηθήκαμε με όλες τις κοινωνικές
ομάδες στο Μεγανήσι και την Αθήνα. Πέρα από τις βασικές μας υποδομές,
δρομολογήσαμε σημαντικές δράσεις και επενδύσεις στην κατεύθυνση του πολιτισμού
(μουσεία, αρχαιολογικές έρευνες, λαϊκός πολιτισμός, κλπ.) και του πρωτογενούς
τομέα (ενοποίηση συνεταιρισμών, νέο ελαιοτριβείο, πιστοποίηση βιολογικής
καλλιέργειας, μεγανησιώτικη κουζίνα, κλπ.). Τέλος, προτάξαμε το βασικό πλαίσιο συζήτησης ενός
χωροταξικού σχεδίου, με πρόθεση
μέσα από μια σοβαρή και ουσιαστική κουβέντα, να συμφωνήσουμε και να κατοχυρώσουμε
θεσμικά όλα αυτά τα ζητήματα. Προσπαθήσαμε να εξηγήσουμε ότι, αν τα
πράγματα τα αφήναμε να εξελιχθούν από μόνα τους, σύντομα θα οδηγούμαστε σε μια
υποαπασχολούμενη και υποβαθμισμένη κοινωνία των 120 ημερών που θα … «ανοίγουμε»
το Μεγανήσι το Μάη και θα το «κλείνουμε»
το Σεπτέμβρη. Τελικά, ήρθε η νέα δημοτική αρχή να τα πάρει όλα αυτά πίσω...
Μπορεί η γενικότερη κρίση της
χώρας να έπαιξε καταλυτικά ένα σημαντικό ρόλο στις τελευταίες δημοτικές
εκλογές, όμως η κοινωνία του Μεγανησιού,
αποδείχτηκε ιδιαίτερα ευάλωτη στο λαϊκισμό, στη συνωμοσιολογία και στη δημαγωγία.
Προφανώς δεν καταφέραμε να πείσουμε…
Δεν επιχειρηματολογήσαμε σωστά;
Αποτελούν μειοψηφική άποψη; Το σίγουρο είναι ότι και αυτή η προσπάθεια αποτελεί
πλέον παρελθόν.
Από την φύση μου είμαι αισιόδοξο
άτομο. Όμως δεν βλέπω πως μπορεί να αλλάξει, αν δηλαδή πρέπει να αλλάξει, μια τέτοια
κατάσταση και πορεία για το Μεγανήσι, αν μείνουν τα πράγματα «όπως έχουν». Η
εκάστοτε δημοτική αρχή είναι αυτή, που θα μπει μπροστά, θα εμπνεύσει και θα
καθοδηγήσει την κοινωνία! Από πολλούς έχει κατατεθεί ο προβληματισμός, ότι κάτι
πρέπει να κάνουμε. Το κεντρικό βέβαια ζήτημα είναι το ποιος θα πάρει την πρωτοβουλία και με ποιο θεσμικό
ρόλο, ώστε να ανοίξει μια τέτοια
κουβέντα. Προσωπικά έχω ξεκαθαρίσει από
καιρό ότι δεν εκφράζω καμιά δημοτική παράταξη και ότι δεν είναι στις επιλογές
και τις προθέσεις μου να συμμετάσχω σε οποιαδήποτε αυτοδιοικητική πρωτοβουλία
για το Μεγανήσι. Στο ερώτημα που
τίθεται λοιπόν, κατά την άποψή μου, δεν μπορεί να είναι κανείς άλλος,
εκτός από τις υπάρχουσες πολιτικές
δυνάμεις. Μπορεί η πολιτική να υποχώρησε, με αποτέλεσμα να βρει χώρο να
παρεισφρήσει ο παραγοντισμός, όμως τα πολιτικά κόμματα, είναι οι βασικοί
πυλώνες της κοινοβουλευτικής μας δημοκρατίας. Από την άλλη, τα ίδια τα κόμματα
δεν μπορεί να μένουν αδιάφορα,
«κλείνοντας το μάτι» προς όλες
τις κατευθύνσεις. Δεν μπορεί να αφήνουν χώρο για παραγοντίστικες διαπραγματεύσεις με ό,τι σημαίνει αυτό!
Ο
θεσμός της αυτοδιοίκησης δεν
είναι ένας «απολιτίκ» θεσμός, όπως θέλουν κάποιοι να τον παρουσιάζουν, αλλά ένας βαθιά πολιτικός θεσμός συνυφασμένος
με τις ζωές μας. Ιδανικό λοιπόν θα ήταν
να καταλήγαμε σε μια συγκροτημένη πολιτική πρόταση ευρύτερης αποδοχής. Μέσα από
αυτή τη διαδικασία θα προέκυπταν και τα πρόσωπα, που θα καλούνταν να τη
στηρίξουν.
Τελικά, σε κάθε περίπτωση,
καθήκον πιστεύω της κοινωνίας του Μεγανησιού είναι, να απεγκλωβιστεί από τους
«μικρούς», τους «ανεπαρκείς» και τους κατά δήλωσή τους και μόνο
«προοδευτικούς», που καταφέρνουν να την
κρατούν δέσμια σε μίζερες, συντηρητικές και ξεπερασμένες αυτοδιοικητικές
αντιλήψεις και να ξαναβρεί την άκρη του νήματος, που θα την
οδηγήσει με ασφάλεια και όραμα σε μια αειφορική ανάπτυξη.
Έχει υποχρέωση απέναντι στα παιδιά της. Αυτό
προσπάθησα να περιγράψω με τη δημόσια αυτή παρέμβασή μου. Αυτό θεώρησα δικό μου
καθήκον, απέναντι στο σύνολο των απανταχού Μεγανησιωτών, που επανειλημμένα με
τίμησαν με την εμπιστοσύνη τους.
Μεγανήσι 02
Αυγούστου 2017
Ευστάθιος Ζαβιτσάνος
πρώην
Δήμαρχος Μεγανησίου